Ważne:

Kolejka WKD

Kolejka EKD/WKD (Elektryczne Koleje Dojazdowe) – nerw i oś całego układu osiedli na linii Warszawa – Pruszków – Grodzisk Mazowiecki – ruszyła 11 grudnia 1927 r. Była to pierwsza normalnotorowa, zelektryfikowana linia kolejowa w Polsce. Początkowo jeździło sześć par pociągów dziennie, z czasem było ich coraz więcej; pod koniec lat trzydziestych w godzinach szczytu kursowały co 10 minut i rozwijały zawrotną na owe czasy prędkość 70 km/godz. Wjeżdżały do samego centrum Warszawy, w rejon skrzyżowania ulicy Nowogrodzkiej z Marszałkowską. Kolejka słynęła z punktualności i uprzejmej obsługi w charakterystycznych brązowych mundurach uzupełnionych czapkami z różowym otokiem i białymi rękawiczkami. Była jedynym środkiem komunikacji dla rozrastających się na jej trasie osiedli. W 1939 r. przewiozła ponad 4 miliony pasażerów.

 

 

Zupełnie nową rolę odegrała w czasie wojny. Tłumy mieszkańców Warszawy przeniosły się wtedy na dłużej lub krócej do miejscowości w pobliżu trasy EKD. Kolejka woziła nie tylko ludzi, ale i żywność ze wsi do miasta. Kolejarze starali się jak mogli uchronić pasażerów przed łapankami i rewizjami, czemu służył cały system wewnętrznych ostrzeżeń. W załodze EKD znalazło wtedy schronienie wielu naukowców, aktorów, prawników i zawodowych oficerów. Linia była ważnym ośrodkiem konspiracji. Łączyła miejscowości będące siedzibą władz podziemnego państwa polskiego, nazwane później „małym

Londynem”; służyła też do przewozu broni, radiostacji i materiałów wybuchowych ze zrzutowisk do Warszawy. Piękną kartę zapisała także w okresie Powstania Warszawskiego.

 

W styczniu 1945 r. wojska niemieckie wysadziły elektrownię w Pruszkowie, ale kolejka ruszyła już w lutym, a w maju powróciła na całą trasę z Warszawy do Grodziska i Milanówka, zresztą jako pierwszy w stolicy środek masowej komunikacji. W najtrudniejszym okresie woziła też swoich pasażerów autobusami z napisem EKD. W 1947 została upaństwowiona i wtedy zmieniono jej nazwę na WKD – Warszawska Kolej Dojazdowa. Od 1963 r. rozpoczyna trasę na stacji Warszawa-Śródmieście.

 

Na przełomie lat 60. i 70. wycofano stary tabor. Kremowo-granatowe angielskie wagoniki zastąpiono krajowymi wagonami malowanymi na żółto i czerwono. Najnowszy model pociągu pojawił się w 2004 r. Od września 2007 r. „kolejunia”, jak nazywał ją Jarosław Iwaszkiewicz, jest pierwszą linią w całości sprywatyzowaną – należy do Konsorcjum Samorządowego, w skład którego wchodzi samorząd województwa mazowieckiego i gminy, przez które biegnie trasa WKD. Przewozi ponad 6,5 miliona pasażerów w ciągu roku.

 

 

Ma swoich piewców i wielbicieli. Nawet Gałczyński pisał „Piosenkę o dworcu EKD”. Od kilkunastu lat działa Klub Miłośników EKD, a w Grodzisku Mazowieckim istnieje Izba Tradycji EKD/WKD. Na specjalne okazje wyjeżdża z niej stary, angielski wagonik. Prowadzi go maszynista w brązowym mundurze i białych rękawiczkach.

Sprawdź również

Akcja Pruszkowska

W październiku 1944 r., po kapitulacji Powstania Warszawskiego, w obliczu zagłady wszystkich dóbr i placówek …

 
 

MENU

Podkowa Leśna

Skip to content