PROBLEM SPOŻYWANIA ALKOHOLU PRZEZ DOROSŁYCH

W populacji osób dorosłych  w badaniu wzięły udział 102 osoby, w tym 59 kobiet i 43 mężczyzn, których średnia wieku wynosiła 38,36 lat. W opinii respondentów w gradacji problemów społecznych alkoholizm zajmuje trzecie miejsce, po bezrobociu i zubożeniu społeczeństwa. Problem alkoholizmu jako umiarkowany uznaje 42,1%, jako poważny uznaje go 35,8%, jako bardzo poważny uznaje go 14,7%, a jako znikomy – 6,3%, tylko 1,1% uznaje, że problem alkoholizmu w ogóle nie występuje.

Ważnym problemem dotyczącym spożycia alkoholu w opinii dorosłych respondentów jest wzrost spożycia alkoholu na przestrzeni ostatnich 10 lat (tak uważa 52,5% badanych) oraz wysoki procent (26,5%) spożywania alkoholu kilka razy w miesiącu i (11%) kilka razy w tygodniu.

Według 53,9% respondentów alkoholizm jest utratą kontroli nad swoim życiem, a według 46,1% jest chorobą, którą można powstrzymać. Pytani, jako powód picia alkoholu usytuowali na pierwszym miejscu chęć „zapicia” smutków i problemów (57,8%), na drugim – chęć wyluzowania się (49%), presję znajomych (31,4%) i brak możliwości alternatywnego spędzenia czasu (22,5%). Nie miało zdania na ten temat 23,5% respondentów.

Alkoholizm, co wynika z diagnozy, jest związany z przemocą domową – ponad 30% respondentów zna osoby ze swojego otoczenia, które doznają przemocy w rodzinie, ponad 20% zna dzieci, które są bite przez rodziców. Tu ujawnił się brak wiedzy na temat sposobu postępowania z osobą, która doznaje przemocy oraz możliwości uzyskania pomocy dla ofiar   i sprawców przemocy domowej.

Kolejnym negatywnym skutkiem nadmiernego spożywania alkoholu wg respondentów jest doświadczenie przez nich nagannego i głośnego zachowania młodzieży (29,4%), awantur pod wpływem alkoholu – doświadczyło 18,6% pytanych, 16,7% było świadkiem aktów wandalizmu, 4,9% było świadkami bójki, a 2% doznało krzywdy w postaci pobicia, wulgaryzmów i kradzieży.

Z diagnozy wynika, że 91,8% badanych nie ma wiedzy na temat prowadzonych lokalnych działań, które mają na celu przeciwdziałanie i zapobieganie uzależnieniu od alkoholu.

Reasumując, alkoholizm wśród dorosłych mieszkańców Podkowy Leśnej jest ważnym problemem. Pojmowanie alkoholizmu, jako choroby stanowi o wysokiej wiedzy społecznej na temat tego uzależnienia, ale alarmującym jest bardzo wysoki procent respondentów nie posiadających wiedzy, w jaki sposób można pomóc ludziom mającym problem z piciem alkoholu, doświadczającym przemocy i sprawcom przemocy oraz o działaniach lokalnych dotyczących tych problemów.

SPOŻYWANIE ALKOHOLU PRZEZ MŁODZIEŻ

W badaniu wzięło udział 197 uczniów (92 dziewcząt i 105 chłopców), w tym w szkołach podstawowych – 80 uczniów, w gimnazjach – 99 uczniów, a w liceum – 18 uczniów.

Przynajmniej jednorazowy kontakt z używkami zadeklarowały dzieci i młodzież:

Przyczynami sięgania po alkohol były: okazja np. urodziny, dyskoteka, presja rówieśnicza

chęć zaimponowania, obawa przed odrzuceniem, ciekawość, chęć zapicia problemów, smutków oraz brak możliwości bardziej atrakcyjnego spędzenia wolnego czasu

Średni wiek pierwszego kontaktu z alkoholem: uczniowie szkół podstawowych podawali średnio 9,65 rok życia, uczniowie gimnazjum średnio 12,08 rok życia, uczniowie liceum –  średnio 13,88 rok życia. Wynika stąd wniosek, że obniża się średni wiek pierwszego kontaktu z alkoholem.

Niepokojące są również wyniki okoliczności pierwszego spożycia alkoholu:

Ponadto pierwszy kontakt z alkoholem mieli:

Uczniowie szkół podstawowych: na dyskotece 21,1%, w czasie wolnym – 5,3%

Uczniowie gimnazjów: w czasie wolnym  17%, na dyskotece – 9,4%, w innej sytuacji – 7,5%

Licealiści: w dyskotece: 38,9%, w czasie wolnym  27,8%, w domu 5,6%.

Spośród pytanych, którzy zadeklarowali kontakt z alkoholem większość spożywała go z własnej inicjatywy: od 83,3% do 87,5%, a za namową znajomych od 11,3% do 16,7%.

Rodzaje alkoholu spożywanego przez dzieci i młodzież:

Reakcje rodziców na stan upojenia alkoholowego dzieci i młodzieży:

Dostępność alkoholu dla dzieci i młodzieży w Podkowie Leśnej: wiedzy na ten temat nie miała blisko połowa uczniów szkół podstawowych, około 23% gimnazjalistów i 11,1% licealistów. Pozostali ankietowani podzieleni byli w zależności od grup wiekowych:

Reasumując – wysoki procent dzieci i młodzieży miało kontakt z alkoholem (papierosami, narkotykami), w wielu przypadkach jest to spożywanie alkoholu wielokrotnie w ciągu roku, nawet kilkakrotnie w ciągu miesiąca. Pierwszy kontakt z alkoholem miały w domu i sięgały po niego z własnej inicjatywy przy spotkaniach towarzyskich z wielu różnych powodów,
z których brak możliwości bardziej atrakcyjnego spędzenia wolnego czasu nie był najważniejszy. Ponadto, gdy już zaistniała taka sytuacja, rodzice w większości przypadków nie zorientowali się, że dziecko jest pod wpływem alkoholu, a ukarała ich tylko znikoma część (licealiści).

Pełny tekst DIAGNOZY LOKALNYCH ZAGROŻEŃ SPOŁECZNYCH PODKOWY LEŚNEJ jest dostępny od kwietnia 2012 r. na stronie internetowej miasta.

W związku z niepokojącymi wynikami diagnozy miasto sfinansowało w roku szkolnym 2011/2012 działania skierowane do dzieci i młodzieży: dla klas 1 – 3 Szkoły Podstawowej sfinansowano program „Cukierki” (listopad 2011 r. – styczeń 2012 r.) wykonany przez Poradnię Psychoterapii i Profilaktyki  z Latchorzewa; warsztaty Pracowni Profilaktycznej KORKUS z Krakowa dla klas 4-6 Szkoły Podstawowej oraz 1-3 Gimnazjum p.t.: „Nałóg- Koniec Marzeń.” (21 i 25 maja 2012 r. ). Ostatnimi, sfinansowanymi w 2012 r. przez miasto działaniami profilaktycznymi skierowanymi do dzieci i młodzieży były warsztaty Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych z Warszawy  „Nie wszystko złoto…” i „Magia czy oszustwo?” – dla Szkoły Podstawowej oraz  „Uśpieni” dla gimnazjum w dniach 7 i 11 grudnia 2012 r.

20 kwietnia 2012 r. odbyły się bezpłatne warsztaty Mazowieckiego Centrum Profilaktyki Uzależnień „Marihuana i nowe narkotyki – fakty bez mitów”. Zaproszenie było skierowane do wszystkich osób zainteresowanych tematyką wychowania dzieci i młodzieży, w szczególności do rodziców, nauczycieli, pedagogów i psychologów szkolnych. W warsztatach wzięło udział ponad 40 osób, w większości nauczycieli.

15 listopada 2012 r. Ośrodek Edukacji i Profilaktyki z Chrzanowa zaprezentował program „Domowa profilaktyka uzależnień”, który był skierowany do rodziców (zaproszeni zostali rodzice z Zespołu Szkół i ze szkół społecznych). Niestety, mimo połączenia tej prelekcji z dniem otwartym dla gimnazjum, na spotkaniu były tylko 3 osoby.

Wszystkie te działania były konsultowane z dyrektorem Zespołu Szkół i pedagogiem szkolnym, a środki finansowe pochodziły z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie miasta Podkowa Leśna.

Miasto podjęło także działania skierowane do przedsiębiorców handlujących alkoholem – Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych z Warszawy przeprowadziło w lipcu 2012 r. „zakup kontrolowany” – osoba, która ukończyła 18 lat, ale wyglądała na nieletnią, dokonała zakupu alkoholu w podkowiańskich sklepach i kawiarniach. Niestety tylko w dwóch na dziesięć punktów została poproszona o okazanie dowodu osobistego.  De facto żaden z przedsiębiorców nie popełnił przestępstwa, gdyż zakupu dokonała osoba dorosła, ale daje to asumpt do myślenia, czy nie zdarza się to, gdy po alkohol przychodzi młodzież niepełnoletnia? Po godzinie od zakupu do punktów wróciła ta młoda osoba wraz
z trenerem, który  przeprowadził szkolenie dla sprzedawców „Praktyczne porady”, w ramach którego poinformował o karach grożących za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów prawa oraz udzielił porad dotyczących asertywnej sprzedaży alkoholu. Dodatkowo sprzedawcy otrzymali materiały szkoleniowe „Praktyczne porady”, aby mogli na bieżąco uzupełniać swoją wiedzę.

Aktualnie w Podkowie Leśnej funkcjonuje 7 sklepów i 6 lokali gastronomicznych prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych. Członkowie GKRPA przeprowadzili
w 2012 r. kontrole w 5 punktach sprzedaży napojów alkoholowych, z czego – z powodu uchybień – w 3 punktach musiały być przeprowadzone kontrole ponowne.

Ponadto miasto uczestniczyło w ogólnopolskich kampaniach  „Wakacje bez alkoholu”  – NIE DZIEL SIĘ Z NIELETNIMI PROMILAMI – REAGUJ! oraz  „Pozory mylą – dowód nie”. W sklepach i kawiarniach prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych wyłożone zostały w widocznym miejscu ulotki kampanii.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych planuje następujące działania na 2013 r.: kontynuowanie comiesięcznych dyżurów w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej (OPS) w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca w godz. 15 – 16; prowadzenie rozmów motywacyjnych z osobami z problemem alkoholowym i motywujących do zaprzestania stosowania przemocy w rodzinie we współpracy z policją i zespołem interdyscyplinarnym działającego na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie; systematyczne kontrole sklepów i punktów gastronomicznych prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych; współpracę
z instytucjami  zajmującymi się problemami uzależnień i przemocy w rodzinie (Komisariat Policji, Ośrodek Pomocy Społecznej, Sąd Rejonowy, przedstawiciele służby zdrowia); współpracę z Zespołem Szkół Samorządowych w zakresie ograniczenia spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież i profilaktykę uzależnień; współpracę z Ośrodkiem dla Uchodźców Dębak w zakresie pomocy osobom z problemem przemocy w rodzinie oraz z problemem uzależnień; współpracę z innymi organizacjami, zrzeszeniami i stowarzyszeniami mającymi w statucie zapis o działalności na rzecz ograniczenia alkoholizmu, narkomanii i przemocy w rodzinie.

Małgorzata Niewiadomska

pełnomocnik burmistrza ds. rozwiązywania

problemów alkoholowych